Herfsttijloos
Colchicum autumnale
Herfsttijloosfamilie (Colchicaceae)
Uitsteken verboden
Herfsttijlloos is een echte herfstbloeier die veel in Zuid-Europa voorkomt. Dit is terug te lezen in de wetenschappelijke naam: Colchicum komt van Colchis, een gebied ten oosten van de Zwarte Zee, autumnale betekent ‘herfst’.
De bloemen (alleenstaand of 2 à 3 bijeen) komen in het najaar boven de grond, uit een knol. De stempels zijn paars, het bloemdek is lila, zelden wit. De bijbehorende bladen volgen pas in het voorjaar erna, tegelijk met de doosvrucht. De gladde bladeren zijn langwerpig, tot 5 centimeter breed.
Herfsttijloos wordt vaak verwisseld met de droogbloeier (Colchicum byzantinum), een stinsenplant. Die bloeit veel rijker, met 5 tot 20 bloemen per knol, het blad is veel breder en in de lengte geplooid. De doosvruchten van de droogbloeier bevatten geen zaden.
Herfsttijloos wordt door insecten bestoven, de zaden worden door de wind of mieren verspreid. De plant bevat het zeer giftige colchicine dat een normale celdeling belemmert. Plantenveredelaars gebruiken colchicine om polyploïdie te krijgen: individuen (en van daaruit rassen) met het dubbele aantal chromosomen (vaak met meer opbrengst of grotere bloemen). Colchicine wordt als medicijn gebruikt bij jicht, reuma en kanker.
Thema's
Hommels bezoeken deze plant graag om zijn nectar en oranjerode stuifmeel.
Colchicine wordt als medicijn gebruikt bij jicht, reuma en kanker.
Herfsttijloos bevat zeer giftig colchicine dat een normale celdeling belemmert.
Details
Omschrijving: | Bol- of knolgewas, tot 0.25 m. |
---|---|
Streeknaam: | Fries: libbene deade |
Verspreiding: | Midden-europa en in een deel van west- en zuid-europa: noord-portugal, zuidoost-ierland, nederland en midden-engeland en oostelijk tot de balkan |
Leefgebied: | Loofbossen, bosranden, struwelen, zeeduinen, grasland, rivierdijken en bronhellingen. |
Jaarcyclus: | Vaste planten, inclusief bomen en struiken |
Winterhardheid: | Tot -15 °c |
Bloeiperiode: | Augustus - november |
Bloemkleur: | Paars, roze |
Notities bloemen: | Krokusachtige lilaroze bloem 4 - 6 cm. |
Op z'n mooist: | Augustus - november |