Karwij

Licht gebogen en geurig

De ‘zaadjes’ van deze fijngebouwde en eetbare schermbloemige hebben een kruidige geur, afkomstig van stoffen als carvon en limoneen. In Nederland wordt karwijzaad ook gekweekt, veel bij Oldambt, en geëxporteerd. Karwij (of kummel) wordt verward met komijn, vanwege de naam en de overeenkomst in smaak en uiterlijk. Karwijzaad is licht gebogen, terwijl komijnzaden recht zijn.

De plant is wijd verbreid in West-Azië, Europa en Noord-Afrika. In ons land plaatselijk vrij algemeen in graslanden van het rivierengebied en zuidelijk in de delta; elders zeldzaam en merendeels verwilderd. Karwij gedijt op vochtige, kalkhoudende, redelijk voedselrijke en zandige kleigrond. In weilanden en op dijken. Karwij is niet opgewassen tegen verruiging  door te weinig maaien of teveel meststoffen.

Fijngebouwd en eetbaar

Een fijngebouwde en eetbare schermbloemige van circa 50 cm hoog met holle stengel, waarvan zaad en blad als keukenkruid worden gebruikt. Bloeit in de voorzomer. Het blad is heel kenmerkend omdat de onderste paren zijassen kruislings geplaatst staan. De bloemschermen hebben vijf tot zestien stralen, waarop groepjes wit tot roze bloemetjes staan. Omwindselblaadjes ontbreken. De ‘zaadjes’ (officieel is het een tweedelige splitvrucht) hebben een kruidige geur, afkomstig van stoffen als carvon en limoneen. In Nederland wordt karwijzaad ook gekweekt, veel bij Oldambt, en naar Duitsland en Oostenrijk geëxporteerd. In de kruidengeneeskunst wordt karwijzaad aanbevolen bij winderigheid en krampen. Karwij of kummel wordt verward met komijn, vanwege de naam en de overeenkomst in smaak en uiterlijk. Karwijzaad is licht gebogen, terwijl komijnzaden recht zijn. Carvi en ook de naam karwij komt mogelijk van het Arabische kerawi of kerawia, waarmee verschillende schermbloemigen met een aromatisch geurende vrucht worden aangeduid.

Ecologie en leefgebied

De plant is wijd verbreid in West-Azië, Europa en Noord-Afrika. In ons land plaatselijk vrij algemeen in graslanden van het rivierengebied en zuidelijk in de delta; elders zeldzaam en merendeels verwilderd. Karwij gedijt op vochtige, kalkhoudende, redelijk voedselrijke en zandige kleigrond. In weilanden en op dijken. De plant wordt, net als andere schermbloemigen, vooral bestoven door vliegen en ongespecialiseerde vliesvleugeligen. De wollige karwijluis kan een plaag vormen voor de teelt.

Bedreiging

Als wilde plant is karwij tegenwoordig vrij zeldzaam. Opvallend is dat karwij zich vaak tot pal langs het wegdek beperkt, wat we ook zien met strooizoutvolgers als Deens lepelblad en Engels gras. Bij karwij heeft het eerder te maken met de vochtigheid. Karwij is niet opgewassen tegen verruiging  door te weinig maaien of teveel meststoffen of intensivering d.w.z. te vaak maaien.