Amberboom
Liquidambar sp.
Amberboomfamilie (Altingiaceae)
Kleurrijke parkbewoner
De Liquidambar of amberboom kan in het oosten van Noord-Amerika, waar hij vandaan komt, 45 m hoog worden. Sinds 1688 in Europa. Hier wordt hij meestal niet hoger dan 20 m. Het amber in de naam verwijst naar de hars die zich in de bast bevindt. Een rode harsige gom die kan worden afgetapt en onder andere gebruikt wordt in lijm en als geurstof.
Wat de boom vooral aantrekkelijk maakt als parkboom is zijn aantrekkelijke herfstkleed, bestaand uit verschillende schakeringen rood, groen, geel en violet. Na een onopvallende bloei in het voorjaar ontstaan er ronde, stekelige doosvruchtjes van zo’n 3 cm die tot laat in de winter blijven hangen.
Thema's
Is een kroonjuweel in het Landgoed Twickel.
Het hout wordt gebruikt voor meubels, interieurafwerking, papierpulp, fineer en manden. Het kernhout werd ooit gebruikt in meubels, soms als mahonie-imitatie of Circassisch walnotenhout. Tegenwoordig wordt het veel gebruikt in spaanplaat. De Amerikaanse amberboom wordt ook op grote schaal aangeplant als sierboom en niet alleen binnen zijn natuurlijke verspreidingsgebied.
Het geharde sap of de gomhars uit de wonden van de amberboom (bijvoorbeeld de Amerikaanse amberboom, Liquidamber styraciflua) kan als kauwgom dienen en en wordt daarvoor in het zuiden van de Verenigde Staten ook al heel lang gebruikt.
In de Chinese kruidengeneeskunde is ‘lu lu tong’ of ‘alle wegen open’ de harde, stekelige vrucht van inheemse amberbomen. Deze wordt voor het eerst in 720 na Christus in de medische literatuur beschreven in de Omissies van de Materia Medica door Chen Cangqi.
De bomen laten hun harde, stekelige zaaddozen in het najaar met honderden tegelijk vallen en deze kunnen ernstige overlast geven op trottoirs en gazons. In sommige Amerikaanse steden worden versneld vergunningen uitgegeven voor het verwijderen van liquidambar-bomen.
Dit geslacht is bekend van fossielen uit het Krijt tot het Kwartair (99,7 tot 0,781 miljoen jaar geleden). Het kwam op grote schaal voor in het Tertiair, maar verdween uit Europa als gevolg van de ijstijden in het noorden en in de oost-west georiënteerde Alpen en de Pyreneeën. Als gevolg van klimaatverandering is het ook verdwenen uit het westen van Noord-Amerika en uit het Russische Verre Oosten waar geen ijs is geweest, maar waar het tegenwoordig te koud is. Er zijn verschillende fossiele soorten van Liquidambar bekend.
De bladeren hebben een aangename geur wanneer ze worden geplet.
Details
| Omschrijving: | Boom, 25-40 m hoog, met handvormige 3- tot 7-gelobde bladeren, die spiraalsgewijs aan de stengels staan, 12,5 tot 20 cm lang. |
|---|---|
| Verspreiding: | China, korea, thailand, taiwan, laos, vietnam, turkije, rodos, noord amerika en mexico tot honduras |
| Leefgebied: | Wereldwijd wordt deze soort gecultiveerd in warme gematigde en subtropische klimaten. |
| Jaarcyclus: | Bladverliezende vaste plant, bloeit meermalig |
| Notities bloemen: | De bloemen zijn klein, geproduceerd in een dichte bolvormige bloeiwijze 1-2 cm diameter, hangend op een 3-7 cm steel. |
| Vruchtkleur: | Geel, groen, rood |
| Notities vruchten: | De vrucht is een houtachtige meerzadige capsule, 2-4 cm in doorsnede met daarinveel zaden en bedekt met veel houtachtige stekels. deze stekels helpen mogelijk bij het hechten aan de vacht van passerende dieren. |
| Op z'n mooist: | Oktober - november |