Kolaboom

De oorspronkelijke coca-coladrank werd gemaakt met een extract de gedroogde zaden van colanoten en cocabladeren. Het kauwen van colanoten veroorzaakt ook euforie en een gevoel van welbehagen en stimuleert het centrale zenuwstelsel en het hart.

De gezondheidsvoordelen van de kolanoot komen overeen met die van koffie. Allebei bevatten ze veel cafeïne, vandaar. De kolanoot bevat ook theobromine, waardoor het werkt als diureticum en vaatverwijder. Effecten zijn: verhoging van het metabolisme; hulp bij de spijsvertering, waarschijnlijk door het bevorderen van de aanmaak van maagzuur; toename van de hartslag en dus van de bloedsomloop; verhoging van het energieniveau; vermindering van migraine; verlichting bij astma. Bij diarree en dysenterie kan het middel stoppend werken door de adstringerende (samentrekkende) eigenschappen. Ook wordt gezegd dat het kan werken als een afrodisiacum.

In West-Afrika wordt de kolanoot al eeuwen gebruikt vanwege de oppeppende eigenschappen. Jagers gebruikten het tijdens de jacht om meer uithoudingsvermogen en alertheid te krijgen en hongergevoelens te onderdrukken. In 1886 bedacht de apotheker John Pemberton een alternatief voor alcohol in een populaire drank met wijn en cocabladeren (cocaïne), nadat er een alcoholverbod was uitgevaardigd in zijn thuisbasis Atlanta. Hij verving de wijn door een extract van kolanoten. Om de bittere smaak van de kolanoten te verdoezelen, gebruikte hij een suikersiroop. Coca-Cola was geboren; wel moest de consument het nog aanlengen met water. In 1804 opende de eerste fabriek, waar men koolzuurhoudend water gebruikte. Toen werd het pas echt de Coca-Cola die we nu kennen. Tegenwoordig gebruikt men de echte kolanoten (waarschijnlijk) niet meer, al heeft Coca-Cola nog wel een aantal kolaboomplantages in West-Afrika.

Langdurig en overvloedig gebruik kan leiden tot een verhoogde hartslag, verhoogde bloeddruk, maag- en slaapproblemen en verhoogde transpiratie.

In Afrika gebruikte men de noten voor magie en als amulet. Ook werden ze als teken van respect aangeboden aan bijvoorbeeld gasten en collega's. Moslims beschouwen de kolanoot als heilig en gebracht door de profeet Mohammed. Kolanoten zijn een belangrijk onderdeel binnen de cultuur en religie van vooral West-Afrika, in het bijzonder Niger en Nigeria. Kolanoten worden gebruikt binnen allerlei ceremonies als religieus object en offer. Binnen de Yoruba gemeenschap werd de kolanoot, de Obi Abata, gebruikt door een getrainde waarzegger die de noten uitstrooide op een speciale houten plank en deze vervolgens kon ‘lezen’. Op die manier kon hij iemand begeleiden op zijn levenspad. Deze oude praktijk is op het moment populair in de Verenigde Staten en het Caribisch gebied, m.n. in Jamaica. Een kolanoot-ceremonie wordt beschreven in Chinua Achebe’s beroemde roman Things fall apart (1958).

De zaden kunnen ook gebruikt worden om water mee te zuiveren. Het hout is geschikt voor het bouwen van huizen en boten, voor gereedschap en meubels.