Sint Helena-ebbenhout Onofficiële naam

Kolonisatie met dramatische gevolgen

Dit speciale ebbenhout van het eiland Sint Helena is een kleine boom die maximaal 5 m hoog wordt. Hij kan het hele jaar door bloeien met witte kroonbladeren van ongeveer 7 cm die paarse meeldraden omhullen. In het midden is een stervormige stempel te vinden waaraan de verwantschap met een Hibiscusbloem valt af te lezen.

De bloemen kunnen een week bloeien en kleuren roze voordat ze afvallen. Sint Helena-ebbenhout is niet verwant met het gewone, verhandelde ebbenhout. De enige gelijkenis daarmee is dat beide houtsoorten zwart van kleur zijn en een hoog soortelijk gewicht hebben waardoor ze in water zinken.

Ecologie en leefgebied

Het afgelegen eiland Sint Helena in het zuiden van de Atlantische oceaan, 2800 km ten westen van de Afrikaanse kust, is bekend omdat Napoleon Bonaparte er zijn laatste jaren sleet. Het onbewoonde eiland werd vroeg in de 16e eeuw ontdekt door Portugezen. De temperatuur op het eiland is mild en komt bijna nooit boven de 29°C uit. Trochetiopsis ebenus is een typische endeem.

Bedreiging

De kolonisatie van het eiland, met de bijbehorende komst van geiten, heeft dramatische gevolgen gehad voor de unieke flora. Sint Helena-ebbenhout kwam vroeger veel algemener voor op drogere plekken in het noorden en westen en op 200-500 m hoogte. Trochetiopsis ebenusis de enige van drie soorten van dit geslacht die nog in het wild voorkomt. Trochetiopsis melanoxylon is uitgestorven en Trochetiopsis erythroxylon komt in het wild niet meer voor.

Van Trochetiopsis ebenus zijn in het wild nog maar 2 kleine exemplaren over: ze staan op een klif, waardoor geiten er niet bij konden. Door stekken zijn vele duizenden nakomelingen van deze 2 overlevenden doorgekweekt. In Nederlandse botanische tuinen te zien in Leiden en Utrecht.