Alruin

Is een kroonjuweel in de Hortus Alkmaar, het Nederlands Openluchtmuseum en de Botanische Tuin TU Delft.

Alle delen van de plant zijn giftig.

De vrucht is zo groot als een kleine appel en heeft een sterke appelgeur. Is waarschijnlijk giftig.

De verse en gedroogde wortel bevat zeer giftige alkaloïden en werkt als laxeermiddel en braakmiddel, veroorzaakt hallucinaties en verdoving. Bij voldoende inname veroorzaakt dit middel bewusteloosheid en in vroeger tijden is het dan ook wel gebruikt bij wijze van narcose voor chirurgische ingrepen.

De vorm van de wortels lijkt vaak op menselijke figuren. Ze werden door de eeuwen geassocieerd met allerlei vormen van bijgeloof.

In het middeleeuwse Europa stond de plant in onze streken bekend als alruin en in Frankrijk als ‘main de gloire’. Zo bijgesneden dat de mensachtige mannelijke of vrouwelijke vorm van de wortel extra uitkwam, was de Mandragora officinarum populair als afrodisiacum, amulet tegen onvruchtbaarheid en liefdestalisman. Jeanne d'Arc, die na hevige martelingen in 1431 als ketter op de brandstapel eindigde, werd ook beschuldigd van het bezit van een mandragora, een heksenmisdaad. Men geloofde dat de plant onder de galgen groeide en dat de wortel zijn menselijke vorm te danken had aan urine en sperma van ten onrechte opgehangen mannen. Het uittrekken van de wortels werd zeer gevaarlijk geacht, en men dacht dat een mens eraan dood zou gaan. Daarom moesten honden het karwei klaren, en tijdens die procedure zouden de wortels zo krijsen dat de levende mensen die het hoorden krankzinnig werden.