Blauwe knoop
Succisa pratensis
Kamperfoeliefamilie (Caprifoliaceae)
'Duyvelsbete' à la Mariken
In de sage over Mariken van Nieumeghen verkoopt zij als jong meisje haar ziel aan de duivel, om haar te helpen haar doodzieke vader te genezen. Toen de dorpelingen haar vervolgens als een heilige ging beschouwen, werd de duivel woedend en maakte haar blind. Om te voorkomen dat de dorpelingen de wortel van de blauwe knoop konden gebruiken om haar te genezen, beet de duivel een groot stuk van de wortel af. De wortel lijkt ‘sindsdien‘ op een afgebeten stompje, vandaar bijnamen als ‘Devilsbit’ en ‘Teufelsabbiss’. Of in onze taal: 'Duyvelsbete'.
De fraaie blauwe bloem van blauwe knoop is door haar nectar een belangrijke drachtplant voor bijen. Helaas neemt haar aantal af. De plant is een bedreigde soort van rivierengebied en langs de duinrand.
De beweging om drankmisbruik tegen te gaan, werd gesymboliseerd door een blauwe knoop op de revers. De duivel heeft overigens ook elders in het plantenrijk huisgehouden want ook riet draagt in het blad een verminking die ‘duivelsbeet’ wordt genoemd.
Thema's
Is een kroonjuweel in de Hortus Nijmegen.
De bloem wordt veel bezocht door vlinders, zoals de moerasparelmoervlinder, koperkleurige langsprietmot, blauwe-knooplangsprietmot, tweevlekvedermot, geelsprietdikkopje, zilveren maan, klein koolwitje en klein geaderd witje. Het is ook een waardplant voor microvlinders.
Deze plant is vaak op schilderijen en in illustraties afgebeeld.
Van de blauwe knoop zijn' betekent bewust geen alcohol drinken, oftewel geheelonthouder zijn. Mensen die lid waren van een beweging om drankmisbruik tegen te gaan, droegen als symbool een blauwe knoop op hun revers.
De plant wordt gerekend tot de ‘afweerkruiden’. Hij zou beschermen tegen hekserij.
Details
Omschrijving: | Overige kruidachtige planten, 30-90 cm. |
---|---|
Verspreiding: | Europa, afrika, azië |
Leefgebied: | Grasland, zeeduinen, bermen, zandruggen in veenmoerassen, legakkers tussen petgaten en in oud veenmosrietland. |
Jaarcyclus: | Vaste planten, inclusief bomen en struiken |
Winterhardheid: | Kouder dan -20 °c |
Bloeiperiode: | Juli - oktober |
Bloemkleur: | Paars, blauw, roze |
Op z'n mooist: | Juli - oktober |
Bronnen
http://www.floron.nl/publicaties/rode-lijst-2012,IUCNredlist.org,
https://nl.wikipedia.org/wiki/Blauwe_knoop,
http://historiek.net/lid-zijn-van-de-blauwe-knoop/47176/,
https://www.rhs.org.uk/Plants/17856/i-Succisa-pratensis-i/Details?returnurl=%2fplants%2fsearch-re...,
http://wilde-planten.nl/blauwe%20knoop.htm