Bijvoet
Artemisia vulgaris
Asterfamilie (Asteraceae)
Thans niet bedreigd
Steun tijdens het lopen
Artemisia vulgaris is een veel voorkomende plant in de gematigde klimaatzones van Europa, Azië en Noord-Amerika. In Nederland vind je bijvoet vooral op braakliggende terreinen en in ruige wegbermen.
Bijvoet is een zwak aromatische plant, met bladeren die aan de bovenzijde groen en vrijwel onbehaard en aan de onderzijde witviltig behaard zijn. De stengel is 60 tot 120 cm hoog en roodachtig gekleurd. Door de sterke vertakking heeft de plant het uiterlijk van een struik. Bijvoet bloeit van juli tot september met geelbruine bloemen.
De oude Romeinen konden niet zonder bijvoet. Om hun groeiende wereldrijk te kunnen beheersen, legden de legioenen in allerlei richtingen grote afstanden te voet af. Ze legden dan bijvoet in hun schoeisel om vermoeidheid en pijn door het vele lopen te verminderen. Aangenomen wordt dat de plant aan deze legende haar Nederlandse naam dankt.
Door de geschiedenis heen vinden we allerlei toepassingen. Zo werd bijvoet wel gebruikt om insecten te verjagen en in de Middeleeuwen geloofde men dat zelfs de duivel kon worden geweerd met bijvoet. In traditionele Chinese en Japanse geneeskunde speelt het een belangrijke rol bij de ontwikkeling van warmte. Bijvoorbeeld bij een moxabehandeling waarbij de gedroogde vorm wordt aangestoken om op heel specifieke punten het lichaam te verwarmen.
Thema's
het stuifmeel is sterk allergeen en kan tot hooikoorts leiden in augustus-september. Het interne gebruik van bijvoet gedurende langere tijd kan leiden tot problemen met de vertering en nierfunctie. Schadelijke effecten op koeien zijn ook gemeld, evenals allergische reacties bij aanraking van de plant met de menselijke huid.
bladeren en bloeiende stengeltoppen worden gebruikt om de eetlust op te wekken, als kalmerend middel en om wormen te verdrijven. Zalf met bijvoet extract wordt aangeprezen om droge en jeukende huid te behandelen. Onderzoek in Japan bevestigde de werkzaamheid van deze zalf. Vanuit Azië worden vele medicinale gebruiken van bijvoet gemeld, maar deze kunnen ook heel goed andere, verwante, soorten betreffen. Een andere soort uit het geslacht Artemisia, A. annua, is vanaf de jaren 70 van de vorige eeuw heel bekend geworden. Deze is toen herontdekt als producent van een anti-malaria middel: artemisinine. Deze soort werd al meer dan 1000 jaar in China gebruikt tegen malaria en de werkzame stof is nu onderdeel van moderne medicijnen.
een vluchtige olie die uit de plant kan worden gedestilleerd kan worden gebruikt in de cosmetische en parfum industrie, maar de opbrengst van de olie is vaak erg laag.
Details
| Omschrijving: | Overige kruidachtige planten, een plant met een houtige wortelstok. aan het eind van de stengels ontwikkelen zich in de nazomer de kleine, ronde bloemhoofdjes in een grote pluim. kan ongeveer 1.50 m hoog worden. |
|---|---|
| Verspreiding: | Gematigd europa, azië, noord-afrika. |
| Leefgebied: | Op zandige gronden, ruderale terreinen en langs wegen. |
| Jaarcyclus: | Vaste planten, inclusief bomen en struiken |
| Winterhardheid: | Kouder dan -20 °c |
| Bloeiperiode: | Juli - september |
| Bloemkleur: | Bruin, geel, rood |
| Notities bloemen: | De bloemen zijn bruinachtig geel of roodbruin. lintbloemen ontbreken. |
| Notities vruchten: | Ca. 1 mm groot nootje. |